Zoonimska metaforika o muškarcima i ženama

Abstract

Izložena analiza pokazuje da su u svesti govornika srpskog i norveškog jezika muškarci i žene konceptualizovani na sličan način. U okviru kategorije fizičke osobine ističu se debljina i nezgrapnost oba pola, a kao izvorni domen za te metafore u oba jezika služe nazivi za krupne životinje. Jedina razlika u okviru ove kategorije jeste osobina lepote: uočava se pre svega kod žena, a izvorni domeni u srpskom i norveškom jeziku za ovu metaforu se razlikuju: u srpskom jeziku to su mačka i riba , a u norveškom ptice . Od duhovnih osobina se pri metaforizaciji oba pola u oba jezika koja su poslužila kao izvor građe ističe glupost: glupa žena je živi na/stoka i glup muškarac je stoka. Muškarci se opažaju još i kao primitivni i o takvim muškarcima se govori kao o krupnim domaćim životinjama. U okviru kategorije seksualnosti u srpskom jeziku je zapažena tendencija pojmovnog preslikavanja izvornog domena male umiljate životinje ne samo na ciljni domen žena, već i na domen muškarac . Ova praksa, međutim, još uvek nije ustaljena u jeziku, susreće se samo kod mlađih informanata, dok se u pisanim izvorima ne pominje. Imajući to u vidu, može se zaključiti da se žena doživljava kao seksualni predmet želje muškarca, baš kao što su to pokazale i brojne ranije studije zoonimske metaforike ljudskih bića, ali treba naglasiti da to stanje nije okamenjeno i da uočene promene u pomenutom pojmovnom preslikavanju ukazuju na promene u konceptualizaciji ženske i muške seksualnosti. Nasuprot mišljenjima nekih autora iz oblasti jezika i pola, pokazalo se da i u metaforizaciji muškarca preovlađuju nepoželjne osobine. One su pre svega duhovne prirode: glupost i primitivizam, za razliku od tipičnih ženskih atributa istaknutih u procesu metaforizacije, koji su najčešće fizičkog karaktera. .

Many authors claim that animal-based metaphors in language serve to represent women in a sexist way, as objects of sexual desire or unintelligent and mean. The aim of this paper is to test the validity of these claims by analyzing comparable metaphors in Serbian and Norwegian. The paper focuses not only on metaphorical expressions about women, but also on comparable metaphorical expressions about men. Our findings suggest that both men and women are conceptualized in terms of negative attributes, mainly sexual for women and mental for men. .